Glokom (Göz Tansiyonu)

Glokom görmenin sessiz hırsızıdır...

GLOKOM NEDİR?

Glokom (göz tansiyonu), göz içi basıncının görme sinirini tahrip edecek kadar yükselmesi nedeniyle görme kaybına yol açan bir hastalıktır. Normal bir gözde göz sıvısı devamlı olarak üretilir ve dengeli bir şekilde emilerek boşaltılır. Böylece göz içi basıncı normal düzeylerde kalır. Genelde 20–21 mm Hg’in altındaki göz tansiyonu normaldir. Ancak daha alt seviyelerdeki tansiyonda bile glokom hastalığı görülebilir. Üretilen göz sıvısının boşaltılması engellenirse göz içi basıncı artar ve Açık Açılı Göz Tansiyonu hastalığı (Glokom) oluşur ki bu en sık karşılaşılan glokom şeklidir. Burada, göz sıvısının kan damarlarına ulaşmasını sağlayan kanalcıklarda normalde olmaması gereken bir tıkanıklık durumu söz konusudur ve biriken göz sıvısı göz içi basıncını arttırır. Göz içi basıncının yüksek olması göz sinirine zarar verir ve tedavi edilmediği takdirde körlüğe kadar giden görme kaybına neden olur.

GLOKOM KİMLERDE GÖRÜLÜR, BELİRTİLERİ NELERDİR?

Toplumda 40 yaş üzerinde %2, 60 yaş üzerinde %10 oranında görülür. Bebeklik (konjenital glokom) ve çocukluk çağlarında görülen tipleri vardır. Başlangıçta genellikle belirti görülmez, görmede bozukluk ve ağrı yoktur. Hastalık erken teşhis edilmeyip ilerlerse, görme sinirindeki harabiyete bağlı olarak görme alanında kör noktalar oluşur. Daha sonra bir borudan bakıyormuş gibi etraftaki cisimler görülmez olur. Glokomun seyrek görülen kapalı açılı tipinde göz tansiyonu çok yüksek değerlere ulaşıp, şiddetli ağrı ve bulanık görmeye neden olur. Bu genellikle hipermetrop hastalarda izlenir.

Glokomun Göz içindeki Etkisi

AÇIK AÇILI GLOKOM TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

İlaç Tedavisi: En sık kullanılan tedavi yöntemidir. Ancak ilaçların yan etkilerinin görülmesi ve bazen de göz tansiyonunu düşürememe durumu söz konusu olabilir. Aynı zamanda hastanın damlalarını düzenli olarak kullanamama riski de vardır.

Lazer Tedavileri: Argon Laser Trabeküloplasti (ALT) eskiden yaygın kullanılan bir lazer tedavi yöntemiydi. Ancak gözde kalıcı skar dokusu oluşturuyordu. Selektif Laser Trabeküloplasti (SLT) yeni, etkili, zararsız ve neredeyse sonsuz kez uygulanabilen bir tedavi yöntemidir. (Bilinen diğer bir Lazer işlemi olan YAG (Yttrium Aluminium Garnet) Lazer ise dar açılı glokomlarda ve açı kapanmasına bağlı oluşan glokom krizinde tedavi amaçlı veya krizin oluşumunu önlemek için uygulanır.)

Ameliyat: Göz sıvısının kan damarlarına ulaştırılabilmesi için yeni bir boşaltım yolu sağlayarak göz içi basıncının düşmesi amaçlanan bir tedavi yöntemidir. Hastayı yoran, kanama ve enfeksiyon riski olan bir tedavi yöntemidir. Tedavide bu yöntemlerden birisi öncelikle kullanılır. İstenilen sonuca ulaşılamazsa diğer tedavi yöntemlerine geçilir. Glokom hastalarının büyük bölümü ilaçlarını gerektiği gibi kullanmamakta ve kontrol için hekime gelmeden birkaç gün önce ilaçlarını düzgünce kullanarak göz tansiyonlarını normal düzeylere getirerek hekimlerini yanıltmaktadırlar. Sonuç olarak, hastanın glokomu ilerlemekte ve körlüğe kadar giden görme kaybı olmaktadır.

Normal Göz

Glokom'lu Göz

GLOKOM (GÖZ TANSİYONU) RİSKİNİ ARTTIRAN FAKTÖRLER

  • Ailede glokom varlığı
  • Uzun süren kortizon tedavisi
  • Göz içi iltihabı (Üveit)
  • İleri yaş
  • Şeker hastalığı
  • Yüksek ya da düşük vücut tansiyonu
  • Yüksek miyopi ya da hipermetropi
  • Göz yaralanmaları
  • Migren
  • Kansızlık

YARDIMCI TANI VE TETKİK YÖNTEMLERİ NELERDİR?

  • Göz tansiyonu ölçülmesi (göz içi basıncı),
  • Gözün ön kamara açısının incelenmesi,
  • Görme sinirinin muayenesi,
  • Görme alanı gibi yöntemlerle görme siniri fonksiyonlarının değerlendirilmesi,
  • Çeşitli yöntemlerle (NFA, RTA, OCT, HRT) görme sinir başı ve sinir liflerinin incelenmesi,
  • Gözün kornea tabakasının kalınlığının ölçülmesi.

ORA

ORA cihazı ile göz tansiyonu ölçümü

ORA cihazı (Ocular Response Analyser) kornea biyomekaniğini, keskin göz içi basıncını (IOP) tek bir cihazla ölçerek korneanın gerçek yapısını anlamamızı sağlar.

Klasik glokom muayenelerinde yapılan göz tansiyonu ölçümlerinde hastanın gözünün kuru ya da aşırı sulu olması; hastanın gözünü sıkması, muayene öncesi efor harcamış olması gibi nedenlerden dolayı ölçüm sonuçları değişkenlik gösterebilmektedir. Kornea kalınlığının ve tepki verme süresinin de sonuçları değiştirebileceği bilinmektedir. Yapılan araştırmalarda göz tansiyonu ölçümü ile normal sınıfında değerlendirilen bazı kişilerin ORA ile yapılan ölçümlerde glokom hastaları olduğu saptanmaktadır.

ORA göze temas etmeden yapılır ve toplamda birkaç saniye sürer. Aynı zamanda Keratokonusun erken belirlenmesinde diğer tetkikleri tamamlayıcı niteliktedir.

GLOKOMDA ERKEN TANININ ÖNEMİ

Glokom tedavisiyle glokom hastalığı tamamen ortadan kaldırılamaz. Tedaviyle ancak hastalığın ilerlemesi ve görme sinirine vereceği zarar durdurulabilir. Bu yüzden erken tanı hastalıktan az zarar görmek açısından önem taşır. Glokom tedavisi yaşam boyu devam eder.

GLOKOMDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Glokomun tedavi yöntemleri, hastalığın nedenine ve derecesine göre farklılık gösterir.

  • İlaç tedavisi: İlk tercih edilen yöntemdir.
  • Çeşitli lazer tedavileri (ALT, SLT),
  • Cerrahi yöntemler (Glokom Cerrahisi)

Hastalığın görme sinirine verdiği harabiyet geri döndürülemediğinden, erken tanı önemlidir.

SLT TEDAVİSİ NASIL YAPILMAKTADIR?

SLT tedavisi muayene odasında yapılır. Herhangi bir ameliyat koşulu gerektirmez. Hastanede yatmak, günlük aktiviteleri kısıtlamak gerekmez. Tedaviye başlamadan önce anestezik bir damla ile göz uyuşturulur. Sonra özel bir mikroskop kullanılarak lazer tedavisine başlanır. İşlem birkaç dakikada biter ve hasta herhangi bir acı duymaz. İşlem tamamlandıktan sonra hastanın gözüne anti-inflamatuar bir göz damlası damlatılır. 1–3 günde göz tansiyonu belirgin şekilde düşer. Bu arada hastanın hekim kontrollerini aksatmaması gerekir.